Çocuklarda dürtüsellik için ne yapmalı ?

Murat

New member
Çocuklarda Dürtüsellik: Ne Yapmalı? Bir Hikâye Anlatımıyla Keşfe Çıkalım

[forum entry] Merhaba arkadaşlar! Bugün, çocuklarımızın davranışları ve onlarla ilgili yaşadığımız bazı zorluklar üzerine biraz sohbet etmek istiyorum. Dürtüsellik, özellikle küçük çocuklarda sıkça karşılaşılan ve ebeveynlerin en çok kafa yorduğu bir konu. Hepimiz, çocuklarımızın bazen düşünmeden hareket ettiğini, her şeyi hemen yapmak istediklerini ve bazen buna odaklanmakta zorlandıklarını fark ediyoruz. Peki, bu konuda ne yapmalı? Hadi, bunu bir hikâye üzerinden keşfe çıkalım!

---

Hikayemiz Başlıyor: Ali ve Zeynep

Ali, sekiz yaşında bir çocuktu. Zeynep ise onun annesiydi. Ali, okulda ve evde çoğu zaman sabırsız ve dürtüsel davranışlar sergiliyordu. Oyun oynarken, ne zaman canı isterse hemen bir şeyler alır, ne zaman bir şey düşünürse hemen hayalindeki şeyi yapmak isterdi. Bir gün okuldan dönerken Zeynep, Ali’nin hemen sokakta koşmaya başladığını ve okul çantasını bile düzgün taşıyamadığını fark etti.

“Ali, sakin ol lütfen, ne oluyor?” dedi Zeynep. Ama Ali, annesinin söylediklerini duymadan koşmaya devam etti. Her şey bir anda onun zihninde oldu ve bu yüzden o anın heyecanını içinde tutamadı. Zeynep, Ali’yi durdurup evlerine gittiğinde, içinde biraz endişe vardı. "Çocuklarda dürtüsellik, sürekli peşimizi bırakmayacak mı?" diye düşündü. Ama bir çözüm yolu bulması gerektiğini biliyordu.

---

Cem'in Çözüm Odaklı Yaklaşımı: Planlı Adımlar

Zeynep, bu konuda bir arkadaşından yardım almak istedi ve Cem’e danışmaya karar verdi. Cem, iş yerinde hep stratejik çözümler geliştiren, planlı ve sistematik bir insandı. Zeynep, Cem’e Ali’nin davranışlarıyla ilgili yaşadığı zorlukları anlattığında, Cem hemen çözüm odaklı bir yaklaşım sundu:

“Zeynep, çocukların dürtüsellikleriyle başa çıkmanın en iyi yolu, onlara bir tür **yapı** sağlamaktır. Ali’nin her gün aynı saatte ders çalışması, oyun saatleri gibi bir düzen kurmalısınız. Ayrıca, ona ‘bekleme’ ve ‘sıra bekleme’ gibi becerileri öğretmek, dürtüselliği kontrol etmesine yardımcı olabilir. Küçük ödüllerle, iyi davranışları pekiştirebilirsiniz. Böylece, doğru davranışları teşvik edersiniz.”

Cem, Zeynep’e bir **zaman çizelgesi** önerdi. Bu çizelgede Ali’nin ders saatleri, yemek saatleri, oyun saatleri ve dinlenme vakitleri açıkça belirtilmişti. Cem, aynı zamanda Ali için zaman içinde **görsel işaretler** kullanmanın da faydalı olabileceğini söyledi. Ali, oyun zamanı bitmeden önce uyarı alarak oyun bitirmenin ve beklemeyi öğrenmenin daha kolay olabileceğini düşünüyordu.

Zeynep, Cem’in çözüm önerilerine biraz şaşırmıştı. “Bir çizelge mi?” diye düşündü. “Ali hiç de o kadar sabırlı değil ama denemeye değer.”

---

Ayşe'nin Empatik ve İlişki Odaklı Bakış Açısı: Dürtüselliği Anlamak

Zeynep, Cem’den aldığı stratejik çözüm önerilerinin yanı sıra, bir de Ayşe’nin bakış açısını dinlemek istedi. Ayşe, çocuk psikolojisiyle ilgili uzun yıllar çalışmış ve empatik bir yaklaşımı benimsemiş bir uzmandı. Ayşe’ye göre, dürtüsellik sadece bir davranış sorunu değildi. Zeynep, Ayşe’ye Ali’nin dürtüsel davranışlarını anlattığında, Ayşe sakin bir şekilde şu açıklamayı yaptı:

“Zeynep, dürtüsellik, çocukların hala kendilerini tanımadıkları ve duygusal olarak kontrol geliştirmedikleri bir dönemin belirtisidir. Bu dönemde, onların duygusal tepkilerini anlamak çok önemli. Ali’nin dürtüsellik gösterdiği anlarda, bir şekilde duygusal ihtiyacını karşılamaya çalışıyor olabilir. Onun heyecanını ve isteklerini anlamak, ona empatik bir yaklaşım sunmak çok faydalı olacaktır.”

Ayşe, Zeynep’e şöyle devam etti: “Çocuklar bazen, kontrol edemedikleri duygular nedeniyle hemen bir şey yapmak isterler. Bu duyguları anlamak ve onlarla **duygusal bağ kurmak**, çocukların dürtüselliğini yönetmelerine yardımcı olur. Örneğin, Ali’nin heyecanlandığı bir anı, ona sakinleşmesi için birkaç derin nefes almayı öğretmek ya da duygusal olarak onu anlamak, sadece bir çözüm değil, aynı zamanda bir bağ kurma fırsatıdır.”

Zeynep, Ayşe’nin söylediklerini dinlerken, aslında Ali'nin dürtüselliğinin sadece sabırsızlık ya da neşeyle ilgili olmadığını fark etti. Ali bazen sadece çok heyecanlanıyor ve bu heyecanı dışa vurmak istiyordu. Ayşe’nin empatik yaklaşımını almak, Zeynep için çok değerliydi.

---

Birleşen Yollar: Dürtüselliği Kontrol Altına Almak

Zeynep, Cem ve Ayşe’nin görüşlerini harmanlayarak Ali için bir plan oluşturmaya karar verdi. Cem’in önerisiyle, Ali için bir zaman çizelgesi yapmayı kabul etti. Ali’nin oyun saatlerinden önce ve sonra Zeynep, ona kısa uyarılar yapacak ve oyun bitişi için birkaç dakika önceden bir hatırlatma verecekti. Ama Zeynep, Ayşe’nin söylediklerini de unutmadı; Ali’nin duygu durumunu gözlemleyerek, ona bazen daha fazla sabır ve anlayış gösterecekti.

Ali, oyun saatinin bitmesinin ardından Zeynep’le birlikte **derin nefes alma egzersizleri** yapmaya başladı. Zeynep, bu süreçte sabırlı ve nazik bir şekilde Ali’ye yardımcı oldu. Ali’nin, bu egzersizleri yaparken bazen sakinleşmesi çok zor olsa da, Zeynep her zaman empatik yaklaşımını unutmuyordu. Zeynep, Ali’nin heyecanını ve sabırsızlığını kabul ederek, birlikte çözüm aramayı başarmıştı.

---

Sonuç: Dürtüsellik İçin Hem Yapısal Hem Duygusal Çözümler

Ali’nin dürtüselliğiyle başa çıkarken Zeynep, hem stratejik hem de empatik bir yaklaşımı birleştirerek başarılı oldu. Cem’in önerdiği **zaman çizelgesi** ve **görsel hatırlatıcılar**, Ali’nin davranışlarını düzenlemeye yardımcı olurken, Ayşe’nin **empatik yaklaşımı** ve **duygusal bağ kurma** Zeynep’in, Ali’nin içsel ihtiyaçlarını daha iyi anlamasına olanak tanıdı.

Zeynep, bu yaklaşımın, Ali’nin sadece daha iyi davranmasına değil, aynı zamanda onun duygusal gelişimine de katkıda bulunduğunu fark etti. Her çocuğun dürtüsellik seviyesinin farklı olduğunu unutmadan, her iki bakış açısını birleştirmenin gücünü gördü.

---

**Peki, siz ne düşünüyorsunuz? Çocuklardaki dürtüsellik için uyguladığınız yöntemler nelerdir? Stratejik çözümler mi, yoksa duygusal bağ kurma mı daha etkili? Yorumlarınızı bekliyorum!**